Werk je als freelancer of zzp’er veel achter een computer, dan loop je een verhoogd risico op RSI: spier- en gewrichtsklachten aan handen, polsen, armen, schouders of nek. Door een herhaaldelijke belasting krijg je klachten. Als freelancer moet je je bewust zijn van het risico dat je loopt. Want niet alleen is RSI een vervelende aandoening, op den duur kan het zelfs zo zijn dat je noodgedwongen je carrière moet afbreken.
 

Oorzaak en symptomen van RSI

RSI, Repetitive Strain Injury, is een verzamelnaam voor veel aandoeningen. De term CANS, Complaints of Arm, Neck and/or Shoulder, wordt ook wel gebruikt, maar toch is wereldwijd de bekendste term nog altijd RSI. De aandoeningen ontstaan door repeterende bewegingen, een langdurige statische houding of een combinatie van beide. Hierdoor ontstaat een continue spierspanning. Klachten beginnen met een lichte pijn, tintelingen of een koud of dood gevoel. Uiteindelijk kunnen deze klachten verergeren tot een chronische pijn en stijfheid. Heb je nekpijn, dan kan dit hoofdpijn opleveren. Omdat RSI een verzamelnaam is, benoemen artsen ook wel de specifieke aandoening, zoals muisarm, tennisarm of frozen shoulder.
 

Freelancers lopen een verhoogd risico

Als freelancer of zzp’er loop je om verschillende redenen een verhoogd risico op spier- en gewrichtsklachten. Eén van de redenen is vaak het lage budget. Hierdoor wordt er bezuinigd op een ergonomische werkplek. Denk aan een goede bureaustoel of een verstelbaar bureau. Verder wordt er vaak onder minder gunstige omstandigheden gewerkt: met een laptop op de bank of op bed. Dit is vooral het geval bij freelancers die werken vanuit huis. Hiernaast maken freelancers vaak permanent lange dagen en hebben ze overdag weinig afleiding. Je werkt immers vaak alleen en bent dus geneigd om langer achter het beeldscherm te zitten dan goed voor je is. Verder kunnen freelancers het zich vaak niet permitteren om ziek te zijn of een dag vrij te nemen en negeren ze daarom stelselmatig seintjes en pijntjes.
 

Een goede houding

Om klachten te voorkomen, richt je je werkplek zo goed mogelijk in. Koop bijvoorbeeld een verstelbaar bureau en een bureaustoel met stoelleuningen. Let vervolgens altijd op je houding. Belangrijk is het om je bovenarmen verticaal en ontspannen naast je lichaam te laten hangen. Laat je onderarmen rusten op het bureau of op de stoelleuningen. Let er verder op dat je knieën op dezelfde hoogte zijn als je heupen. Pas dus eventueel de stoelhoogte aan en ook de hoogte van het bureau. Zorg dat de armleuningen op dezelfde hoogte zijn als je bureaublad. Gebruik je liever geen armleuningen, zet het toetsenbord dan dichter naar je beeldscherm en leun met je armen op het tafelblad, of zet het toetsenbord zo dicht mogelijk bij je. Voor welke houding je ook kiest, het is belangrijk dat je geen krachtsinspanning hoeft te leveren om de toetsen te bereiken.
 

Kom regelmatig van je plek

Maar er is meer nodig dan alleen een goede houding. Om pijnklachten te voorkomen, moet je regelmatig opstaan en bewegen. Het beste is om elk halfuur twee minuten pauze te nemen. Sta even op en loop een rondje. Ieder uur kom je dan op vijf of tien minuten beweging. Haal bijvoorbeeld wat te drinken. Een goede manier om jezelf te dwingen om op te staan, is door dingen die je nodig hebt verder weg te zetten. Zet bijvoorbeeld de printer aan de andere kant van de kamer of op een andere verdieping. En lunch niet achter je computer, maar neem hiervoor de tijd en kom van je plek.
 

Schat de risico’s niet te laag in

Overweeg ook nog om je muis te dumpen. Probeer in plaats hiervan gebruik te maken van alle toetsenbordcombinaties of schaf een tekentablet aan. Denk tijdens het computerwerk ook aan je ogen. Probeer regelmatig te focussen op een voorwerp dat wat verder weg staat en knipper regelmatig, vooral als je contactlenzen hebt. En lukt het je niet om regelmatig te pauzeren, schaf dan zogenaamde ‘pauzesoftware’ aan, te vinden op de website van de RSI-vereniging. Deze software helpt je om RSI te voorkomen, door je te waarschuwen als je te lang of te intensief aan het werk bent. Schat als freelancer de risico’s van RSI sowieso nooit te laag in. Maar als je aan al deze tips denkt, dus zorgt voor een goede houding, regelmatig pauzes neemt en een ergonomische werkplek inricht, dan ben je al goed bezig.